Buzla kaplı ve yanan bir gezegen! Neptün boyutlarındaki bir gezegenin karakteristik özelliklerine sahip bu gezegen, evrendeki yaşam arayışlarımızda karşımıza çıkan en garip olaylardan biriydi.Nasa; bu gezegeni 2007 yılında keşfetti. O tarihe kadar bulunan gezegenlerin tümü, ''Radyal Hız Yöntemi'' diye adlandırdığımız, gezegenlerin ait oldukları yıldız sistemlerindeki yıldızların, kütleçekimleri sebebiyle meydana gelen hareketlerindeki yalpalanmalar sayesinde bulunmuştu. Ancak bu yöntem, bahsi geçen gezegenlerin kütleleri ve yörüngeleri hakkında yeterli veriyi sağlayamıyor. Astonomlar, gerekli verileri elde etmek için, gezegenlerin kendi yıldızlarının önünden geçişlerini izliyorlar. Bu geçiş sırasında gezegenin yıldız üzerinde oluşturduğu karartmanın analizini yaparak, gezegenin bileşimi hakkında ipuçları elde ediyorlar. Yinede bu yöntem, belirli bir boyutun altındaki gezegenlerde işe yaramıyor. Bunun sebebi; gerekenden daha küçük ebattaki bir gezegenin yeteri kadar karartma sağlayamaması.
Gliese 436 b ise şimdiye kadar Radyal Hız Yöntemi ile gözlemlenmiş en küçük gezegen ünvanına sahip. Üstelik şimdiye kadar keşfedilen diğer gezegenlerden çok daha farklı. Bu gezegen, yaklaşık Neptün boyutlarında, genişliği ise 50.000 km civarında ölçülmüş. Yani Dünyamızın yaklaşık 4 katı genişliğe sahip. Çekirdeği kaya ve demirden oluşan gezegenin yüzey sıcaklığı 439°C olarak hesaplanmış.Yörüngesinde bulunduğu yıldız, Güneşten çok daha soğuk olmasına rağmen, gezegenin yıldızına olan uzaklığı, Merkür'ün Güneş'e olan uzaklığından 13 kat daha yakın. Bu da gezegenin yüzey sıcaklığını artırıyor.Bileşiğinde çoğunlukla hidrojen bulunduruyor ancak kayalık ve toprak bir yüzey oluşturmak için yeterli yoğunluğa sahip değil. Ancak gezegenin büyük kütleçekiminden kaynaklanan basıncın etkisiyle su, yüzeyde katılaşıp sıcak buz formatında bulunuyor. Çok yüksek basınç altında su, bildiğimiz buzdan daha yoğun bir buza dönüşüyor. Gezegen kütlesinin yarısının bu buzdan mantodan oluştuğu tahmin ediliyor. Gezegen yüzeyindeki suyun, yıldıza bu kadar yakın mesafedeyken bu derece yoğunlaşması bekelenen bir durum değil; bu yüzden gezegenin dış yörüngelerden iç yörüngelere doğru hareket ettiği düşünülüyor.
Kaynak:
Strange alien world made of 'hot ice' - space - 16 May 2007 - New Scientist
Tubitak,
Nasa
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder